To co określamy słowem „plecy” to w rzeczywistości złożona struktura, będąca połączeniem szeregu kości, więzadeł, mięśni i ścięgien, które wspólnie budują wytrzymały a zarazem elastyczny obszar naszego ciała. Niestety nawet niewielki uraz lub uszkodzenie może być przyczyną pojawienia się w tym miejscu silnego bólu i dyskomfortu. Ból związany z tym obszarem (ból pleców) ma znaczący wpływ na nasze codzienne życie. Może nie tylko ograniczać naszą mobilność, ale również uniemożliwiać wykonywanie codziennych czynności.

Dla wielu z nas ból pleców jest nawracającym problemem. Często przez większość czasu możemy czuć się dobrze, a potem nagle – czasem bez wyraźnej przyczyny – plecy zaczynają „szwankować”. Wynika to między innymi z tego, że kręgosłup działa jak delikatnie nastrojony instrument – uczestniczy on niemal w każdym wykonywanym przez nas ruchu.

Plecy są ważne dla utrzymania właściwej postawy ciała. Nawet wówczas, gdy pozostajemy w bezruchu. Dlatego ból pleców jest dla nas tak niewygodny i ma znaczący wpływ na obniżenie poziomu jakości naszego życia. U większości osób występuje ból o natężeniu umiarkowanym lub dużym. Wtedy jakikolwiek ruch może powodować ekstremalny dyskomfort prowadzący do unikania przez nas wykonywania jakichkolwiek czynności.

Choć problemy mogą rozpocząć się od konkretnego urazu lub zdarzenia – na przykład podniesienia ciężkiego przedmiotu – większość przypadków bólu pleców jest spowodowana przewlekłymi zmianami zwyrodnieniowymi. Główną przyczyną pojawienia się bólu pleców jest najczęściej utrzymywanie nieprawidłowej postawy ciała i siedzącego trybu życia na przestrzeni wielu lat.

Ból pleców jest przypadłością występującą bardzo często. Problem ten dotyczy milionów ludzi na świecie. Cztery na każdych pięć osób dorosłych doświadcza bólu pleców na jakimś etapie swojego życia. Na przestrzeni ostatnich 50 lat średnia liczba dni nieobecności w pracy z powodu bólu pleców wzrosła dziesięciokrotnie. Ból pleców należy zatem do drugiej najczęstszej przyczyny konsultacji medycznych. Jedynie ból głowy jest częściej zgłaszaną przyczyną dolegliwości bólowych.

Ból jest spowodowany najczęściej napięciem i uszkodzeniem mięśni, więzadeł i ścięgien w obrębie kręgosłupa. Uszkodzeniu mogą także ulegać krążki międzykręgowe, które oddzielają poszczególne kręgi kręgosłupa, co może prowadzić do uciśnięcia nerwu. O ile ból nie jest wynikiem konkretnego urazu (np. sportowego), zazwyczaj jest on spowodowany pojawiającymi się z czasem uszkodzeniami, które wynikają z nieprawidłowej postawy i siedzącego trybu życia.

Jeśli ból promieniuje wzdłuż kończyny dolnej, wówczas określa się go mianem rwy kulszowej. Może to być spowodowane podrażnieniem jednego lub więcej korzeni nerwu kulszowego (głównego nerwu zaopatrującego każdą kończynę dolną) w miejscu jego wyjścia z kręgosłupa, zazwyczaj w wyniku ucisku przez wystający fragment krążka międzykręgowego. Ból pleców może też być konsekwencją wrodzonej predyspozycji (np. w skoliozie). Jednak w większości przypadków przyczyną bólu pleców jest pewne zdarzenie lub wypadek, np.:

• wypadek przy pracy (np. praca w ogrodzie),
• uraz sportowy,
• upadek lub uderzenie w plecy (np. podczas uprawiania sportu),
• nieprawidłowe podnoszenie ciężkich przedmiotów.

Pojawiający się ból pleców może też po prostu wynikać z naszego wieku – jest on wówczas spowodowany przewlekłymi zmianami zwyrodnieniowymi, często związanymi z prowadzeniem nieprawidłowego stylu życia, np.:

• utrzymywaniem nieprawidłowej masy ciała,
• siedzeniem bez podparcia,
• siedzącym trybem życia (np. w wyniku wykonywanej pracy),
• brakiem aktywności fizycznej,
• noszeniem niestabilnego obuwia.

Ryzyko wystąpienia bólu pleców jest szczególnie duże w przypadku osób wykonujących ciężkie prace fizyczne, co sprzyja występowaniu wszelkiego rodzaju nadwyrężeń i przeciążeń w obrębie mięśni i ścięgien. Również siedzący tryb życia (np. praca biurowa) i stałe utrzymywanie nieprawidłowej postawy ciała może być przyczyną pojawienia się problemów. Ból pleców najczęściej pojawia się po raz pierwszy u osób w wieku od 40 do 60 roku życia, choć jest to dolegliwość równie częsta w populacji osób młodszych, powyżej 16. roku życia

Ból pleców może pojawić się jednorazowo lub stanowić nawracający problem. Wówczas jest bardziej prawdopodobne, że będzie on wraz z postępującym wiekiem występował coraz częściej i będzie utrzymywał się przez dłuższy czas.

Ból i dyskomfort w okolicy pleców to znak, że coś jest nie tak. Ból w dolnej części pleców jest najczęstszą lokalizacją bólu pleców, ponieważ jest to miejsce, w którym plecy są narażone na występowanie największych obciążeń i napięć. Jednak diagnozowanie przyczyny bólu i dyskomfortu nie stanowi łatwego zadania. Lekarz bada plecy, aby określić gdzie dokładnie występuje ból, jaki jest zakres ruchomości pacjenta bez występowania bólu, a także czy występuje skurcz mięśni. Dokładne rozpoznanie przyczyny bólu i dyskomfortu jest trudne, ponieważ możliwych jest wiele różnych powodów. Ustalenie i ocena historii bólu pleców jest również bardzo ważnym czynnikiem diagnostycznym.

Badania dodatkowe mogą nie być konieczne we wczesnym stadium, gdy przyjęcie leku przeciwbólowego w celu złagodzenia bólu, w połączeniu z pewnymi modyfikacjami trybu życia (np.: zredukowanie masy ciała, podjęcie prostych ćwiczeń fizycznych), może pomóc w zredukowaniu nasilenia objawów bólu pleców.

Bez wprowadzenia odpowiedniego leczenia problemy z kręgosłupem mogą się nasilać. Może to doprowadzić do wystąpienia przewlekłego bólu pleców, który może utrzymywać się przez szereg miesięcy, a nawet lat.

Istnieje wiele rodzajów terapii, które można wypróbować w celu zmniejszenia nasilenia bólu pleców – należy do nich także przyjmowanie właściwych leków. Leki przeciwbólowe przyjmujemy po to, by zapewnić szybką i skuteczną redukcję bólu. Dodatkowo niezbędne jest włączenie innych metod leczenia, które lekarz lub inny specjalista zaleca w celu przywrócenia ruchomości i powrotu do normalnego życia. Lekarz może przepisać produkty lecznicze, które są dostępne bez recepty.

Jednym z leków zalecanych w miejscowym leczeniu bólu pleców i towarzyszącego stanu zapalnego jest MOBILAT^® – trójskładnikowy preparat dostępny bez recepty w postaci maści i żelu. Substancje lecznicze zawarte w preparacie MOBILAT^® wnikają w tkanki i wywierają miejscowe działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwobrzękowe.

Pacjent jest zwykle zachęcany do podjęcia aktywności fizycznej. W wielu przypadkach terapia obejmuje masaż, jogę, akupunkturę i terapię relaksacyjną. Nie ma prostej odpowiedzi na pytanie w jaki sposób leczymy ból pleców. Może się okazać, że najlepsze u danego chorego jest wypróbowanie szeregu metod terapeutycznych – jednak w ścisłej współpracy z lekarzem.

Ćwiczenia mogą zminimalizować problemy związane z bólem pleców [kliknij tutaj], ponieważ umożliwiają zwiększenie siły i elastyczności mięśni pleców, brzucha, bioder oraz ud. Praktycznie każda aktywność fizyczna jest korzystna. Niektóre osoby lubią utrzymywać formę poprzez aktywność rekreacyjną, taką jak chodzenie, bieganie, jazda na rowerze lub pływanie. Istnieją również specjalne ćwiczenia, których wykonywanie nawet przez kilka minut każdego dnia może zapewnić duże korzyści dla pleców i poprawić życie pacjenta (kliknij tutaj).

Oto kilka pomysłów, które pomogą utrzymać plecy w dobrej formie:

Stój prawidłowo
Stojąc, przyjmuj pozycję, w której nie występuje zbędne obciążenie pleców. Jeśli musisz stać przez długi czas, spróbuj od czasu do czasu zginać plecy, aby zachować elastyczność mięśni.

Siedź prawidłowo
Wybierz siedzenie z odpowiednim podparciem dolnej części pleców albo umieść poduszkę lub zwinięty ręcznik na dole pleców, aby utrzymać prawidłową krzywiznę kręgosłupa. Staraj się, aby biodra pozostawały na równym poziomie.

Podnoś prawidłowo
Pozwól pracować nogom. Poruszaj się prosto w górę i w dół. Plecy powinny być wyprostowane, a zginać powinny się tylko kolana. Trzymaj ciężar blisko tułowia. Unikaj jednoczesnego podnoszenia i skręcania tułowia.

Śpij prawidłowo
Leż na twardym materacu. Używaj poduszki do podparcia – ale staraj się unikać trzymania szyi zgiętej pod zbyt dużym kątem.